De verhalen achter Ierse theaters

Toen toneelschrijver Lady Gregory en de met de Nobel prijs bekroonde auteur WB Jeats in 1904 het Abbey Theatre oprichtten, was het doel een theater te creëren dat "de diepere emoties van Ierlandop het toneel zou brengen". En dat is gelukt.

Meer dan een eeuw later blijft het eerste door de staat gesteunde theater in de Engelssprekende wereld Iers talent koesteren en diverse, provocerende shows produceren van onder andere Frank McGuinness en Marina Carr. Er braken zelfs rellen uit tijdens toneelstukken in 1907 en 1926 over kreten van slechte smaak. Wat een drama!

De 3 Olympia ligt tegenover Dublin Castle (ooit de werkplek van Dracula-auteur Bram Stoker) aan de rand van de geplaveide straten van Temple Bar en is een aandenken aan het Victoriaanse verleden van Dublin. Sierzuilen, roodfluwelen gordijnen en kroonluchters maken shows nog onvergetelijker.

Het theater opende zijn deuren voor het eerst in 1879 en sindsdien hebben bezoekers als Laurel en Hardy, David Bowie en REM (die hier een live-album opnamen) onder de sierlijke glazen en gietijzeren overkapping gezeten.

The Druid heeft een reputatie opgebouwd op het gebied van theater. Achter de stenen gevel en onder gewelfde plafonds met houten balken brengt het gezelschap vernieuwende producties van klassieke en nieuwe werken.

Het werd in 1975 opgericht door afgestudeerden van NUIG, Garry Hynes, Mick Lally en Marie Mullen en was het eerste professionele theatergezelschap in Ierland dat buiten Dublin gevestigd was. Vijftig prijzen later is het duidelijk dat deze toneelstudenten het juiste idee hadden.

Het Playhouse, zoals we het nu kennen, was historisch gezien de thuisbasis van een 19e-e euws klooster en school. Het debuteerde in 1992 in de Ierse theaterwereld met een subsidie van slechts 300 pond. De bekroonde zaal met 175 zitplaatsen ligt in Artillery Street, zo genoemd omdat een huis in de straat in de 18e eeuw onderdak bood aan artillerie.

Maar het is hun "grass roots, bottom-up" ethos dat elke keer weer de aandacht trekt. Oké, dat, en hun inwonende spook...

24 uur per dag topklasse theater produceren is hard werken. Voor het Lyric, het enige fulltime producerende theater van Noord-Ierland, is het business as usual. Het ultramoderne gebouw, dat in 1951 werd opgericht maar in 2011 werd verplaatst naar de oevers van de rivier Lagan, combineert baksteen uit Belfast met Iroko hout, glas en staal tot een theater dat net zo uniek is als de creatieve output, waarin vaak lokale kwesties worden onderzocht.

Liam Neeson en Ciarán Hinds hebben hier op de planken gestaan en Neeson is nog steeds een beschermheer.